Petekinderen, Projecten, Achtergrond

De Kleine David: waar ondervoede kinderen kunnen aansterken

Armoede in Brazilië kan zo schrijnend zijn dat baby’s helemaal ondervoed zijn. In Januaria, in het dorre binnenland van Brazilië, ondersteunde Cunina daarom jarenlang De Kleine David, een opvangtehuis voor sterk ondervoede baby's. Hier werden geregeld driejarigen binnengebracht die amper vijf kilo wogen en niet konden stappen omdat ze te zwak waren. In het opvangtehuis werden ze opgevangen tot ze weer waren aangesterkt.

Het waren Antonio en Lourdes Dewulf, een Braziliaans echtpaar, die stichter en algemeen directeur van Cunina, Sophie Vangheel, in contact brachten met De Kleine David. Antonio werkte voor Caritas Catholica in Pouso Alegre, waar Sophie was gestart met de eerste Braziliaanse peterschappen.

Later verhuisden Antonio en Lourdes naar Januaria om er diep in het binnenland van Brazilië de arme bevolking te helpen. Toen Sophie in 2001 een bezoek bracht aan Januaria kon ze alleen maar vaststellen dat de leefomstandigheden diep in het binnenland bijzonder schrijnend waren. Er was geen werk, kinderen gingen er niet naar school en in de ogen van de mensen was de hoop al lang verdwenen. De armoede was er zo groot dat mensen amper konden overleven. Sophie stelde vast dat armoede een geur kan hebben. Omdat het er zo bijzonder heftig kon regenen, bleven vocht en schimmels in de hutten hangen.

In het tehuis De Kleine David werden veel kinderen hierdoor al hoestend binnengebracht. Ze werden er opgevangen tot ze voldoende waren aangesterkt om daarna eventueel naar huis te gaan, niet zelden met blijvende fysieke en emotionele schade van verwaarlozing.

De ijzeren wil van Marie Louise
Ondanks alle ellende voelden de zeer gelovige Lourdes en Antonio zich hier echter gelukkig. Het echtpaar bracht Sophie in contact met zuster Marie Louise, een Braziliaanse zuster met een ijzeren wil die het opvangtehuis De kleine David had gesticht. Met als doel op doktersvoorschrift uitgeputte en uitgehongerde baby’s en peuters met sterk ondergewicht op te vangen. Ondervoeding door armoede, maar ook omdat veel moeders niet bleken te weten hoe ze hun kinderen op een gezonde manier moesten voeden.

Er bleek onder de moeders een groot gebrek aan de meest elementaire kennis. Sophie stelde vast dat het daarom niet alleen noodzakelijk was om de kinderen te steunen, maar om vooral ook de moeders lessen te geven in kinderverzorging en voeding. Bij een huisbezoek had ze namelijk met eigen ogen gezien hoe de melk in de brandende zon stond voordat die aan een baby werd gegeven.

Daarom werd er een werking op poten gezet waar moeders werd aangeleerd hoe ze hun hut moesten schoonhouden, hoe ze flesjes moesten steriliseren, hoe ze op een gezonde manier voedsel konden bereiden, hoe ze hun baby’s moesten wassen, hoe ze tanden moesten verzorgen en hoe ze luizen en ander ongedierte konden bestrijden.

Daarnaast werden er peterschappen opgestart om de kinderen van De Kleine David te ondersteunen bij hun schoolopleiding. In totaal werden er door de jaren heen 34 individuele peterschappen gestart, met als doel de ondervoede kinderen niet alleen opnieuw op gewicht te krijgen maar hen ook een schoolopleiding te geven en een betere toekomst te bieden.

In 2008 verhuisde Antonio opnieuw. Omdat hij verantwoordelijk was voor de peterschapswerking zagen we ons genoodzaakt om de Cuninawerking in Januaria af te bouwen. Er werden om die reden geen nieu­we peterschappen meer opgestart. Zo blijven er nu nog maar zeven individuele peterschappen over. Wij blijven deze jongeren steunen totdat ook zij afstuderen en hun eigen weg zoeken.

In 2011 werden ook de individu­ele peterschappen in de rest van Brazilië gestopt. Omdat straatkinderen in de favela's komen en gaan en soms lange tijd afwezig bleven op school bleek een structurele ondersteuning via peterschappen te moeilijk.

Cunina is in Brazilië intussen overgeschakeld naar het verlenen van collectieve steun aan 150 jongeren in het educatief centrum Casa Família in Jandira. Dagelijks krijgen ze een voedzame maaltijd met drankje en via inzamelingen steunen we ook de werking van de voetbalschool en de balletklassen van het centrum.

Een belangrijk element dat bijdraagt tot het succes van deze aanpak is dat de kinderen pas aan de voetballessen of de balletlessen mogen deelnemen als ze voldoende schoollessen volgen en hun best doen. Die aanpak lijkt te werken. De dagelijkse maaltijd krijgen ze uiteraard zonder dat ze eerst uren les moeten volgen.

Sinds 2018 draagt Cunina ook bij aan het vergoeden van een lerares voor kleuter-educatie van kinderen van 4 tot en met 6 jaar. Zo kunnen we al op jonge leeftijd beginnen met het verhogen van de kansen van deze kansarme kinderen die zonder steun een prooi zijn voor de straatbendes die hen willen rekruteren. Deze kleutereducatie richt zich op taalontwikkeling, beginnende rekenvaardigheid, motorische ontwikkeling en sociaal-emotionele ontwikkeling. En zo blijft Cunina zich inzetten om de situatie van kansarme Braziliaanse kinderen te verbeteren.

Intussen is er door de Braziliaanse overheid het systeem van ‘fami­liebeurzen’ geïntroduceerd waardoor de allerarmste gezinnen extra toelagen krijgen. Opvangtehuizen zoals de Kleine David werden hierdoor, geluk­kig, overbodig. Vandaag de dag is in het gebouw een opvangtehuis voor mishandelde kinderen gevestigd en wordt het beheerd door de gemeente Januaria.